“Dünya Oryantalistleri Bağlamında Ali Şîr Nevaî” Uluslararası Konferansı

“Dünya Oryantalistleri Bağlamında Ali Şîr Nevaî” Uluslararası Konferansı

Taşkent Devlet Şarkşinaslık Üniversitesi öncülüğünde Ali Şîr Nevaî’nin doğumunun 580. yıldönümü sebebiyle “Dünya Oryantalistleri Bağlamında Ali Şir Nevai” başlıklı uluslararası konferans düzenlendi.

Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi ile Türk Konseyi, Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY), Ankara Üniversitesi, Marmara Üniversitesi, Allameh Tabatabai Üniversitesi, Kazan Federal Üniversitesi, Kabil Üniversitesi, R. Suleimenov Enstitüsü, Özbekistan, Türkiye, İran, Azerbaycan, Afganistan diplomatik misyonları ve Doğu Çalışmaları Bölümü’nün ortaklığında gerçekleştirilen konferans, 5-6 Şubat 2021 tarihinde düzenlendi. Konferansa AHBVÜ Rektörü Prof. Dr. Yusuf TEKİN, çevrimiçi olarak katıldı.

“Şiir ve sanat dünyasının büyük üstadı Ali Şîr Nevaî”

Konferansın açılış programında konuşan Prof. Dr. Yusuf TEKİN, Mir Ali Şîr Nevaî’nin 15. Yüzyıl’da başlayan Türk Dili ve Edebiyatı’nı en yüksek noktalara ulaştırdığını vurgulayarak, “Ali Şîr Nevaî, eserlerinin Türk dünyasında uyandırdığı geniş şarkı ve kendisinden sonra gelen şairler üzerindeki tesiri ile Türk Edebiyatı’nda önemli bir yere sahip şairimizdir” dedi.  Mir Ali Şîr Nevaî’nin şiir ve sanat dünyasının büyük üstadı olduğunu belirten Rektör Prof. Dr. Yusuf Tekin, “Ali Şîr Nevaî, 15. yüzyılın ikinci yarısında Türkistan’ın Horasan bölgesinde hüküm süren Sultan Hüseyin Baykara’nın yakın arkadaşı ve en güvendiği devlet adamı olarak Türkistan’ın kültür hayatında da büyük rol oynamıştır” şeklinde konuştu.

 Fars Edebiyatı’nın Türkistan’da yaygın olduğunu anlatan Prof. Dr. TEKİN, Ali Şîr Nevaî’nin bu konudaki önemini şu sözlerle anlattı:

“Nevaî, gençlerin başarıyı Farsça şiirler söylemekte aradığı bir devirde Türk dilinin Farsça’dan daha zengin olduğunu ileri sürerek Türk dilini savunan ve gençlere yeni ufuklar gösteren uyarıcı bir fikir adamı görevini de yürütmüştür. Öyle ki Ali Şîr Nevaî, ‘Benim ordularım yok, benim kelimelerim var ve ben kelimelerimle ülkeler fethederim’ demiştir. O yaptığı işin şuurundadır.”

Ali Şîr Nevaî’den sonra Türk diline “Nevaî Tili” denilmeye başlandığını ifade eden Rektör TEKİN, bu anlamda Ali Şîr Nevaî’nin sadece Türkiye’nin değil bütün Türk milletlerinin ortak buluş şairi olduğunun da altını çizdi.  Nevaî’nin 15. yüzyıl Türkistan dünyasında çağına ışık tutan bir aydın olduğunu vurgulayan Prof. Dr. TEKİN, “Ali Şîr Nevaî, üstün bir sanatçı olduğu kadar erdemli, olgun ve içli bir insan, vefalı bir dost, hayırsever bir kişi olarak çevresinde yükselmiş bir kişidir. Bütün bu özellikleriyle çağının önde gelen şahsiyetlerinden birisi olarak tarihe geçmiştir” dedi.

“Aklı merkeze alan bir şair”

TEKİN, Ali Şîr Nevaî’nin “halka hizmet, hakka hizmettir” düşüncesiyle hareket eden bir devlet adamı olduğunu anlatarak, Nevaî’nin yaptırdığı medreselerde öğrenci ve hocalara kendi kazancından katkılarda bulunduğunu, toplumun rahatı ve huzuru için sayısı yaklaşık 370 olan kervansaray, mescit ve köprü inşa ettirdiğini belirtti. Bu bağlamda, Ali Şîr Nevaî’nin sadece önemli eserleri kaleme almadığını vurgulayan Rektör TEKİN, “Nevaî, eserlerinde dile getirdiği hususları aynı zamanda hayatına da uygulayabilmiştir. Eserlerinde insanların eylemlerine örnekler verirken aklı merkeze almıştır. Aklın insan eylemlerini ve ahlaki yönlerini ayırt etmekte önemli bir yeri olduğunun da altını çizmiştir. O, kişilere toplumsal hayatlarındaki sorunları çözebilmek için akla yönelmelerini tavsiye etmiştir” şeklinde konuştu. Prof. Dr. TEKİN, Nevaî’nin edepli, mütevazı ve ahlaklı yaşamanın aklın ve hikmetin gereği olduğunu söylediğini belirterek konuşmasını şu şekilde sürdürdü:

“Nevaî, insanın yaşamaktaki gayesinin Allah’ın rızasını bu hayatta kazanması olduğunu ve heveslerin biteceği, arzuların peşinden koşmakla bunun elde edilemeyeceğini ifade etmiştir. Akla sırt çevirmenin insanı boşluğa ve anlamsızlığa götüreceğinin altını çizmiştir. Eserlerinde akla yer veren Nevaî, aklı bir nimet olarak görür ve aklın yerinde kullanılmasını da tavsiye eder. Ahlakın gayesi olan dünya ve ahiret saadetinin düşünceye dayalı fazilet ve erdemle olacağına dikkat çeken Nevaî’yi doğumunun 580. yılında bir kez daha rahmetle anıyorum”.

“Tüm etkinliklerde yer almak istiyoruz”

TEKİN, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi’nin güçlü bir Türkoloji kürsüsüne sahip bir üniversite olduğunu belirterek, Üniversitesi’nin Özbekistan’da birçok üniversiteyle karşılıklı ilişki içerisinde bulunduğunu ve sözleşmeler imzaladığını dile getirdi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi olarak bir taahhütte bulunmak istediğini ifade eden Rektör TEKİN, “Ali Şîr Nevaî olmak üzere Türk İslam dünyasının yetiştirdiği ve bu medeniyetin oluşmasına katkı sunan bütün büyüklerimizin hatırlanması, düşünce ve emeklerinin gelecek kuşaklara aktarılması için yapılacak tüm etkinliklerde Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi olarak yer almak istediğimizi belirtmek isterim” diyerek sözlerini noktaladı.

Yukarı